جنایات جنگی در آموزه‌های اسلامی

چکیده

جنایات جنگی، یکی از موضوعات مهم‌ در حقوق جزای اسلام بوده، که در فقه عقوبات اسلامی به عناوین مختلف مطرح شده است. این مطلب در آموزه‌های اسلامی به تعبیرهای متفاوت و گونه‌های مختلف مصادیق آن بیان گردیده است؛ اما با این هم دیده می‌شود که گروه‌های جنگی منسوب به اسلام و کشورهای اسلامی، بیش‌تر به‌عنوانِ ناقضان حقوق بشری و مرتکبان جرایم جنگی محسوب می‌شوند؛ از‌این‌رو، محققان غربی می‌گویند که در اسلام قواعد جنگی وجود ندارد، یا اگر مواردی وجود داشته، پاسخ‌گو نیست؛ بناءً نوشتار حاضر در صدد این بوده است‌ که این موضوع را در آیینۀ آموزه‌های اسلامی مورد بحث قرار دهد، تا باشد که در قسمت آگاهی‌دهی حقوقی راجع به جنایات جنگی از منظر اسلام برای طرفین درگیر جنگ، کمکی صورت گرفته باشد. در این پژوهش نوع تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات به شکل کتاب‌خانه‌‌یی صورت گرفته است.‌ یافته‌های مهم تحقیق این‌ها هستند که: جنایات جنگی‌یی که امروز حقوق جزای بین‌المللی به آن توجه نموده، 14 صد‌سال قبل، دین اسلام به آن پرداخته و مصادیق و مجازات آن را به اشکال مختلف بیان کرده است؛ رویه‌های موجود کشورهای اسلامی در ارتباط با حقوق غیرنظامیان و رفتار مرتکبان جنایات جنگی، با ذات و هدف اسلام سازگار نبوده است. اسلام چه در قرآن و چه در سیرۀ پیام‌بر ^{صلی‌الله علیه و سلم} و پیروان راستین‌اش، هم‌واره حقوق غیرنظامیان در جنگ، به رسمیت شناخته است و به رعایت اصل تفکیک، تأکید کرده است. عدم رعایت حقوق غیرنظامیان در جنگ، از جانب کشورهای اسلامی، نه ناشی از ضعف یا نبود قواعد و حقوق جنگ در اسلام، بل‌که ناشی از ضعف ساختارهای سیاسی جهان اسلام است، تا جایی که در بسا کشورهای اسلامی این چالش به‌صورت جدی وجود دارد و تا اکنون نتوانسته‌اند به‌خوبی این ضعف را برطرف سازند.