توجیه کیفر مرگ در قالب فایده‌گرایی با تأکید بر ارعاب جمعی
DOI:
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I.4.14واژه‌گانِ کلیدی:
اعدام، فایده‌گرایی، ارعاب جمعی، فلسفة کیفرچکیده
كيفر مرگ نسبت به مجرمانی است كه مهم‌ترين جرايم را مرتكب شده‌اند. در اغلب موارد، کیفر مرگ با اين هدف به‌كار می‌رود كه با كشتن مرتكب، ديگر شاهد تكرار آن رفتار بزه‌كارانه نباشيم، که يكی از ميكانيزم‌های فايده‌گرايانۀ مجازات، بازدارنده‌گی يا همان ارعاب است. اعتقاد بر اين است كه با ترساندن می‌توان انسان‌ها را به‌عنوان يك موجود حساب‌گر از نتايجِ برخی از اعمالش برحذر داشت، كه اين نتيجه محتمل در حقوق كيفری، مجازات «مرگ» است. مكتب فايده‌گرايی درصدد افزايش رنج‌ها و كم‌كردن منافع احتمالی ناشی از ارتكاب بزه است. اين مكتب فكری با گزينش نگاه ابزاری به كيفرها، از‌جمله كيفر مرگ، نيل به بيش‌ترين منفعت اجتماعی در نتيجۀ تحميل كيفر را خواستار است. اهمیتِ این تحقیق در رابطه به توجیه کیفر مرگ در قالب نظریۀ فایده‌گرایی با تأکید بر ارعاب جمعی می‌باشد و هدف اصلی این تحقیق بررسی مکتب فایده‌گرایی و نحوۀ توجیه کیفر مرگ بوده‌است؛ هم‌چنان سؤالی‌که به‌دنبال پاسخ به آن بودیم، این بوده است که: مكتب فايده‌گرايی با توجه به شاخص ارعاب جمعی چه ديدگاهی در مورد توجيه كيفر مرگ ارائه می‌کند؟ مقالۀ حاضر از روش توصيفی- تحليلی بهره برده و با استفاده از متون مرجع فايده‌گرايان، چه‌گونه‌گی توجيه كيفر مرگ را با تأكيد بر ارعاب جمعی مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده است که: فایده‌گرایان کیفر را به مثابۀ شرّ ضروری دانسته‌اند و کیفر مرگ را با توجه به جلوگیری از یک شرّ بزرگ‌تر و تأثیر بازدارنده‌گی آن مورد پذیرش قرار داده‌اند.
سرچشمه‌ها/ منابع
ابراهیمی، شهرام. (1387). «بازدارندگی از منظر حقوقی و جرم شناسی». ایران: مجلۀ کارآگاه. 2(5). صص 33-51. SID. https://sid.ir/paper/183776/fa
باگاریک، میرکو. (2001 م). مجازات و مجازات: رویکرد عقلانی. تهران: انتشارات کاوندیش.
جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا؛ فرهادی آلاشتی، زهرا. (1398). «تأملّی بر خوانش فیلسوفان اصالت فایده از بازدارندگی کیفر مرگ». ایران: مجلۀ مجلس و راهبرد. 26(100 ). صص215-241. SID. https://sid.ir/paper/224890/fa
جوان جعفری، عبدالرضا؛ فرهادی آلاشتی، زهرا و سید محمدجواد ساداتی. (1395). «بازدارندگی و سنجش آن در فلسفۀ کیفر». ایران: پژوهش‌نامۀ حقوق کیفری. 7(2). صص59-78. https://jol.guilan.ac.ir/article_2029.html#ar_info_pnl_cite
یزدیان جعفری، جعفر. (1388). «فرایند بازدارندگی مجازات (موانع و محدودیت ها)». ایران: مجلۀ دانش انتظامی. 11(4 (مسلسل 45)). صص207-229. SID. https://sid.ir/paper/100509/fa
جعفری، جعفر. (1398). چرایی و چگونگی مجازات. چ 2. تهران: انتشارات پژوهش‌گاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
حسینی سورکی، سید محمد. (1384). «معنا و ماهیت سود در نظر سودگرایان». ایران: مجلۀ نقد و نظر. 10(شمارة 38-37). صص301-320. https://jpt.isca.ac.ir/article_20509.html#ar_info_pnl_cite
دادبان، حسن؛ آقایی، سارا. (1388). «بازدارندگی و نقش آن در پیش‌گیری از جرم». ایران: مجلۀ مطالعات حقوق خصوصی (حقوق). 39(3). صص125-148. SID. https://sid.ir/paper/124730/fa
رستمی، هادی؛ سلیمی، واحد. (1394). «رویکرد فایده‌گرایانه به مجازات در پرتو نظریۀ بتنام». ایران: پژوهش‌های حقوق کیفری. 1(1). صص: 137- 157.
رضایی راد، عبدالحسین و هم‌کاران. (1394). «کارکرد بازدارندگی مجازات اعدام». ایران: فصل‌نامۀ مطالعات پیش‌گیری از وقوع جرم. 10(34). magiran.com/p1420186
صدیقی، حسین میرمحمد. (1382). «بررسی اثر بازدارندۀ مجازات اعدام». ماه‌نامۀ دادسری. شماره8 (37).
غلامی. حسین. (1387). تکرار جنایت. چ 2. تهران: نشر میزان.
غلامی، حسین. (1382). تکرار جرم (بررسی حقوق و جرم‌شناختی). تهران: نشر میزان.
قربان‌نیا، ناصر. (بی‌تا). «فلسفة مجازات». نقد و نظر. 4(3 و 4).
کاپلسون، فردریک چارلز. (1386). تاریخ فلسفه. ج 8. چ 4. ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
کارل‌سمیت، دارلی؛ جی، رابینسون. (2002 م). «چرا مجازات می‌کنیم؟ بازدارندگی و بیابان عادلانه به عنوان انگیزۀ مجازات». ایران: مجلۀ شخصیت و روان‌شناسی اجتماعی. 83 (2).
کالپادی، نیکولاس. (1383). بتنام، میل و مکتب فایده‌گرایی. ترجمۀ محمد بقایی. تهران: انتشارات اقبال.
گلدوزیان، ایرج. (1383). حقوق جزای عمومی ایران. ج اول. چ7. تهران: انتشارات دانش‌گاه تهران.
محمودی جانکی، فیروز؛ آقایی، سارا. (1387). «بررسی نظریة بازدارندگی مجازات». ایران: مطالعات حقوق خصوصی (حقوق)، 38(2)، 339-361. https://sid.ir/paper/124903/fa
مونسی، جان؛ ویلسون، دیوید. (2004 م). کتاب راه‌نمای دانشجویی عدالت کیفری و جرم‌شناسی. تهران: انتشارات کاوندیش.
مهرا، نسرین. (1386). «مفهوم و تعیین مجازات در فرآیند کیفری انگلستان (با تأکید بر کارکردهای کیفری)». ایران: مجلۀ تحقیقات حقوقی. 10(45). https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56362.html
میرزایی مقدم، مرتضی. (1389). «بررسی تأثیر شدّت و قطعیت مجازات در پیش‌گیری از وقوع جرم». ایران: فصل‌نامۀ مطالعات پیش‌گیری از جرم. 5 (پ16). صص173-196.
نجفی ابرند آبادی، علی حسین؛ هاشم بیگی، حمید. (1393). دانش‌نامة جرم‌شناسی. چ3. تهران: پژوهش‌کدۀ حوزه و دانش‌گاه.
References
Ebrahimi, Shahram. (1387). "Deterrence from the perspective of law and criminology". Iran: Detective Magazine. 2(5). pp. 33-51. SID. https://sid.ir/paper/183776/fa. (in Persian)
Bagarik, Mirko. (2001 AD). Punishment and Punishment: A Rational Approach. Tehran: Cavendish Publications. (in Persian)
Javan Jafari Bejnordi, Abdul Reza; Farhadi Alashti, Zahra. (2018). "A reflection on the philosophers' reading of the originality of benefit from the deterrence of the death penalty". Iran: Majles and Strategy Magazine. 26(100). pp. 215-241. SID. https://sid.ir/paper/224890/fa(in Persian)
Javan Jafari, Abdul Reza; Farhadi Alashti, Zahra and Seyed Mohammad Javad Sadati. (2015). "Deterrence and its measurement in the philosophy of punishment". Iran: Research Journal of Criminal Law. 7(2). pp. 59-78. https://jol.guilan.ac.ir/article_2029.html#ar_info_pnl_cite(in Persian)
Yazdian Jafari, Jafar. (1388). "Process of punishment deterrence (obstacles and limitations)". Iran: Danesh Zazami magazine. 11(4 (series 45)). pp. 207-229. SID. https://sid.ir/paper/100509/fa(in Persian)
Jafari, Jafar. (2018). Why and how to punish. Ch 2. Tehran: Publications of Islamic Culture and Thought Research Institute. (in Persian)
Hosseini Soraki, Seyyed Mohammad. (1384). "The meaning and nature of profit according to utilitarians". Iran: Naqd wa Nazar magazine. 10 (No. 37-38). pp. 301-320. https://jpt.isca.ac.ir/article_20509.html#ar_info_pnl_cite
Dadban, Hassan; Sir, Sarah. (1388). "Deterrence and its role in crime prevention". Iran: Journal of Private Law Studies (Law). 39(3). pp. 125-148. SID. https://sid.ir/paper/124730/fa(in Persian)
Rostami, Hadi; Salimi, unit. (2014). "The utilitarian approach to punishment in the light of Batnam's theory". Iran: Criminal law research. 1(1). pp.: 137-157. (in Persian)
Rezaei Rad, Abdul Hossein and colleagues. (2014). "Deterrent Function of Death Penalty". Iran: Quarterly of crime prevention studies. 10(34). magiran.com/p1420186(in Persian)
Sediqi, Hossein Mirmohammed. (1382). "Investigation of the deterrent effect of the death penalty". Judicial Monthly. Number 8 (37). (in Persian)
Slavery Hossein. (1387). Repeat crime. Ch 2. Tehran: Mizan Publishing.
Gholami, Hossein. (1382). Recidivism (legal and criminological review). Tehran: Mizan Publishing. (in Persian)
Gurbania, Naser. (Beta). "Philosophy of Punishment". Criticism and opinion. 4(3 and 4). (in Persian)
Capelson, Frederick Charles. (1386). history of philosophy. C. 8. Ch. 4. Translation by Bahauddin Khorramshahi. Tehran: Scientific and Cultural Publication. (in Persian)
Carl Smith, Darley; Jay, Robinson. (2002 AD). "Why do we punish? Deterrence and just desert as punishment motive". Iran: Journal of personality and social psychology. 83 (2). (in Persian)
Kalpadi, Nicholas. (1383). Betnam, desire and the school of utilitarianism. Translated by Mohammad Baghai. Tehran: Iqbal Publications.
Goldouzian, Iraj. (1383). General criminal law of Iran. The first c. Ch7. Tehran: Tehran University Press. (in Persian)
Mahmoudi Janaki, Firoz; Sir, Sarah. (1387). "Examination of the deterrence theory of punishment". Iran: Private Law Studies (Law), 38(2), 339-361. https://sid.ir/paper/124903/fa(in Persian)
Munsey, John; Wilson, David. (2004 AD). Student guidebook of criminal justice and criminology. Tehran: Cavendish Publications. (in Persian)
Mehra, Nasreen. (1386). "The concept and determination of punishment in the criminal process of England (with an emphasis on criminal functions)". Iran: Journal of legal research. 10(45). https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56362.html(in Persian)
Mirzaei Moghadam, Morteza. (1389). "Investigation of the effect of severity and certainty of punishment in preventing the occurrence of crime". Iran: Crime Prevention Studies Quarterly. 5 (P16). pp. 173-196. (in Persian)
Najafi Ebrandabadi, Ali Hossein; Hashem Beigi, Hamid. (2013). Criminology degree. Ch3. Tehran: Field and University Research Code. (in Persian)
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2023 محمد فهیم جاوید
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
