روی‌کرد ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپا به فرایند هسته‌یی‌شدن کشورهای خاورمیانه
DOI:
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I.4.4واژه‌گانِ کلیدی:
هسته‌یی‌شدن، بازدارنده‌گی هسته‌یی، خاورمیانه، واقع‌گرایی نیوکلاسیک، امریکا، اتحادیه اروپاچکیده
با‌توجه به مزایای انرژی هسته‌یی در جهان، امروز اغلب کشورها در تلاش برای دست‌یابی به آن هستند. انرژی هسته‌یی هم‌چون شمشیر دو لبه، دارای دو کاربُرد کاملاً متفاوت است. از سویی موجب آبادانی و توسعۀ یک کشور می‌شود و از‌سوی دیگر به‌عنوان یک سلاح جنگی می‌تواند مورد استفاده واقع شود، که این امر موجب نگرانی‌های بین‌المللی نسبت به استفاده از آن شده است. امریکا و اروپا به دلیل نفوذ سیاسی و اقتصادی در مسائل جهانی، خود را دو بازی‌گر مهم و تأثیرگذار در عرصۀ جهانی می‌پندارند، که نقش آن‌ها در ترتیبات و معادلات جهانی بسیار بالاست. از‌سویی، سیاست این دو منطقه در مورد هسته‌یی‌شدن کشورهای خاورمیانه به دلیل تفاوت در نگرش‌ها و تأثیرات متفاوت، با یک‌دیگر متفاوت است پس جا دارد نسبت به این موضوع واکاوی علمی صورت پذیرد. موضوعی که ضرورت و اهمیت پژوهش حاضر را روشن‌تر می‌سازد بررسی تطبیقی و مقایسه‌یی رویکردهای امریکا و اروپا در مواجهه با هسته‌یی‌شدن این کشورها در منطقۀ حساس و پُرتلاطم خاورمیانه می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و شناخت رویکردهای امریکا و اروپا نسبت به هسته‌یی‌شدن کشورهای خاورمیانه بوده است، و به این سؤال اصلی پاسخ داده است که روی‌کرد امریکا و اروپا به فرایند هسته‌یی‌شدن کشورهای خاورمیانه (2021-2001) چه‌گونه است؟ در فرضیه نیز خواهیم گفت روی‌کرد امریکا در بازۀ زمانی (2021-2001) جلوگیری از هسته‌یی‌شدن کشورهای محوری خاورمیانه و حفظ برتری هسته‌یی اسرائیل، و روی‌کرد اروپا مدیریت هدف‌مند بحران در فعالیت‌های هسته‌یی در منطقه است. این پژوهش بر‌اساس روش تبیینی – مقایسه‌یی بوده و شیوۀ گردآوری داده‌ها و اطلاعات به‌صورت کتاب‌خانه‌یی می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند، که روی‌کرد امریکا و اروپا در قبال برنامۀ هسته‌یی کشورهای خاورمیانه به دلایل مختلفی متفاوت است. درحالی‌که امریکا به دفاع از امنیت اسرائیل متمرکز است، اروپا به‌دنبال یافتن راه حل‌های دیپلماتیک برای حل مسائل منطقه است.
سرچشمه‌ها/ منابع
احتشامی، انوشیروان. (04/ 11/ 1385). «خاورمیانه و استراتیژی‌های امنیتی امریکا و اتحادیۀ اروپا». برداشت: (11/ 04/ 1402). قابل دست‌رس در: http://jamejamonline.ir/online/669584785019119679
احمد خان بیگی، سمانه. (1392). «تأثیر سیاست امریکا و اروپا در قبال بحران سوریه بر اختلافات فراآتلانتیک». ایران: فصل‌نامۀ سیاست خارجی. 27(4).
اسدی، علی اکبر. (1389). «رئالیسم و رویکردهای رقیب به سیاست خارجی». ایران: مجلۀ راهبرد، 19(56 (بخش ویژۀ بررسی‌های سیاست خارجی)). صص223-252. SID. https://sid.ir/paper/89137/fa
افشردی، محمدحسین؛ مدنی، سیدمصطفی. (1388). «ساختار نظام قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه (با تأکید بر کشورهای برتر منطقه)». ایران: مجلۀ برنام ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی). 13(3 (پیاپی 62)). صص113-142. SID. https://sid.ir/paper/485005/fa
امیری، مهدی. (1384). «ارزیابی مقایسه‌ای مواضع و دیدگاه‌هاي اتحادیۀ اروپا و امریکا دربارۀ موضوعات مهم جهانی». ایران: مجلۀ مجلس و پژوهش. 12(پ48). صص125-190.
پرتیز، فولکر. (1387). خاورمیانه؛ موضوعی کلیدی برای گفت‌وگوی امریکا و اروپا. ترجمۀ خدیجه حیدری. به اهتمام: غلامرضا خسروي. تهران: پژوهش‌کدۀ مطالعات راهبردی.
پوراحمدی میبدی، حسین. (1389). «همگرایی و واگرایی در روابط اتحادیه اروپا-امریکا: موضوعات و زمینه‌ها». ایران: مجلۀ روابط خارجی. 2(5). 41-81. SID. https://sid.ir/paper/166888/fa
حاجی یوسفی, امیر محمد. (1386). «سیاست خارجی خاورمیانه‌ای آمریکا: منطق جهانی‌شدن یا ژئوپلیتیک؟». ایران: فصل‌نامۀ بین‌المللی ژئوپلیتیک. 3(8). صص88-63. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17354331.1386.3.8.3.0
حافظ‌نیا، محمد رضا. (1385). «بررسی وضعیت جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در ایران». ایران: فصل‌نامۀ علوم سیاسی. 8(2). magiran.com/p371664
دهشيار، حسين. (1388). سياست خارجی امريكا واقع‌گرايی ليبرال. تهران: نشر خط سوم.
دهشیار، حسین. (1389). درک متفاوت اروپائیان از امریکا. تهران: پژوهش‌کدۀ مطالعات استراتیژیک خاورمیانه.
دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت. (1388). نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل. ترجمۀ وحید بزرگی و علی رضا طیب. چ3. تهران: نشر قومس.
صادقی، حسین. (1386). طرح خاورمیانۀ بزرگ. تهران: نشر میزان.
غریب‌زاده، محمد جواد. (1388). مقایسۀ سیاست‌هاي اروپا و امریکا در خاورمیانه. قابل دست‌رس در: http://internationalrealation.persianblog.ir/post/3
قالیباف، محمدباقر؛ پورموسی، سیدموسی. (1387). «ژئوپولیتیک نوین خاورمیانه و سیاست خارجی ایران». ایران: پژوهش‌های جغرافیای انسانی. 66().
واعظی، محمود. (1387). «اروپا و مسألۀ امنیت در خاورمیانه». ایران: فصل‌نامۀ راهبرد. 41.SID. https://sid.ir/paper/474535/fa).
Glassner. Martin Ira (1993), Political Geography, New York: John wiley& sons, Inc.
Hinnebusch, Reymond and Ehteshami, Anoushiravan,(2002), The Foreign Policies of Middle East States, Colorado and London, Lynne Rinner publisher.
Mearshiemer, John. (2001), the Tragedy of Great Power Polities, New York: North Company.
Rose, Gideon (1998), Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy, Word Politics, 51 (1).
Tal Dror (june 2014), Always The Bridesmaid? The EU Role In The Middle East Pease Proces, Atkin Foundation.
Taliaferro, Jeffrey, Steven Lobell and Norrin Pipsman (2009), Introduction: Neoclassical Realism, the State and Foreign Policy, in Lobell et al.
References
Ehtashami, Anoushirvan. (04/11/1385). "The Middle East and the security strategies of the United States and the European Union". Collection: (11/04/1402). Available at: http://jamejamonline.ir/online/669584785019119679(in Persian)
Ahmad Khan Begi, Samaneh. (2012). "The impact of American and European policy towards the Syrian crisis on transatlantic disputes". Iran: Foreign Policy Quarterly. 27(4). (in Persian)
Asadi, Ali Akbar. (1389). "Realism and Competing Approaches to Foreign Policy". Iran: Strategy Magazine, 19(56 (special section of foreign policy reviews)). pp. 223-252. SID. https://sid.ir/paper/89137/fa(in Persian)
Afshardi, Mohammad Hossein; Madani, Seyed Mustafa. (1388). "The structure of the regional power system in the Middle East (with emphasis on the top countries of the region)". Iran: Space Planning and Design Magazine (Humanities Teacher). 13(3 (62 consecutive)). pp. 113-142. SID. https://sid.ir/paper/485005/fa(in Persian)
Amiri, Mehdi. (1384). "Comparative evaluation of the positions and views of the European Union and the United States on important global issues". Iran: Majles and Research Magazine. 12 (P48). pp. 125-190. (in Persian)
Pertiz, Folker. (1387). Middle East; A key issue for the dialogue between America and Europe. Translated by Khadija Heydari. To the attention of: Gholamreza Khosravi. Tehran: Research Code of Strategic Studies. (in Persian)
Pourahmadi Meibodi, Hossein. (1389). "Convergence and Divergence in EU-US Relations: Issues and Contexts". Iran: Journal of Foreign Relations. 2(5). 41-81. SID. https://sid.ir/paper/166888/fa(in Persian)
Haji Yousefi, Amir Mohammad. (1386). "US foreign policy in the Middle East: logic of globalization or geopolitics?". Iran: International Journal of Geopolitics. 3(8). pp. 63-88. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17354331.1386.3.8.3.0(in Persian)
Hafeznia, Mohammad Reza. (1385). "Investigating the situation of political geography and geopolitics in Iran". Iran: Political Science Quarterly. 8(2). magiran.com/p371664(in Persian)
Deshyar, Hossein. (1388). American foreign policy is liberal realism. Tehran: Khat Som Publishing. (in Persian)
Deshyar, Hossein. (1389). Europeans' different understanding of America. Tehran: Research Code of Middle East Strategic Studies. (in Persian)
Doherty, James; Faltzgraf, Robert. (1388). Conflicting theories in international relations. Translated by Vahid Zaguri and Ali Reza Tayyeb. Ch3. Tehran: Qoms Publishing. (in Persian)
Sadeghi, Hossein. (1386). Great Middle East Plan. Tehran: Mizan Publishing. (in Persian)
Gharibzadeh, Mohammad Javad. (1388). Comparison of European and American policies in the Middle East. Available at: http://internationalrealation.persianblog.ir/post/3(in Persian)
Ghalibaf, Mohammad Bagher; Purmusi, Sidmusi. (1387). "New geopolitics of the Middle East and Iran's foreign policy". Iran: human geography researches. 66 ().
Vaezi, Mahmoud. (1387). "Europe and the issue of security in the Middle East". Iran: Strategy Quarterly. 41. SID. https://sid.ir/paper/474535/fa). (in Persian)
Glassner. Martin Ira (1993), Political Geography, New York: John wiley& sons, Inc.
Hinnebusch, Reymond and Ehteshami, Anoushiravan,(2002), The Foreign Policies of Middle East States, Colorado and London, Lynne Rinner publisher.
Mearshiemer, John. (2001), the Tragedy of Great Power Polities, New York: North Company.
Rose, Gideon (1998), Neoclassical Realism and Theories of Foreign Policy, Word Politics, 51 (1).
Tal Dror (june 2014), Always The Bridesmaid? The EU Role In The Middle East Pease Proces, Atkin Foundation.
Taliaferro, Jeffrey, Steven Lobell and Norrin Pipsman (2009), Introduction: Neoclassical Realism, the State and Foreign Policy, in Lobell et al.
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2023 دکتر سیدحسن میرفخرایی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
