بیهقی‌پژوهی در افغانستان
DOI:
https://doi.org/10.58342/.v11i3.87واژه‌گانِ کلیدی:
بیهقی، تاریخ بیهقی، بیهقی‌پژوهی، نشریات افغانستانچکیده
تاریخ بیهقی از مهم‌ترین آثار منثوری است که تاکنون به زبان فارسی نگاشته‌شده است. این اثر به دلیل سرشت دوگانه‌اش، هم‌واره مورد عنایت ادیبان و تاریخ‌پژوهان بوده است. در مورد این کتاب تحقیقات ارزش‌مندی صورت گرفته که بیش‌ترین سهم را در آن نویسنده‌گان و پژوهش‌گران معاصر ایران کنونی داشته‌اند. این نوشته در پی این بوده است تا به بررسی روند بیهقی‌پژوهی در افغانستان بپردازد و فهرستی از کارهایی که تاکنون در این زمینه انجام شده را ارائه نماید. نتایج این پژوهش، که به گونۀ توصیفی – تحلیلی کار شده است، حاکی از این است که بیهقی‌پژوهی در افغانستان متأسفانه بسیار بی‌رمق و کم‌رنگ بوده است. از ۸۰ سال قبل تاکنون در این زمینه، کتاب و یا رسالۀ مستقلی منتشر نشده و از بین ۱۲۲۰۰ مقاله‌یی که در طول این مدت در ۱۲۲۰ شماره در ۱۵ نشریۀ کشور به چاپ رسیده، تنها ۵۲ مقاله در مورد بیهقی و تاریخ بیهقی و ۳۰ مقالۀ نزدیک به موضوع تاریخ بیهقی نگاشته شده است، که چیزی در حد ۰.۴٪ مجموع تحقیقات در حوزۀ علوم انسانی می‌باشد. موضوع غالب در این مقالات را بررسی‌های جغرافیایی اماکن مطرح در تاریخ بیهقی تشکیل می‌دهد. از بین محققان و نویسنده‌گان افغانستانی بیش‌ترین سهم را در این تحقیقات، استاد عبدالحی حبیبی با نگارش ۱۱ مقالۀ مرتبط و پنج مقالۀ نزدیک به موضوعِ تاریخ بیهقی دارد. از جمله‌دلایل عدم التفات به بیهقی‌پژوهی در افغانستان را می‌توان شرایط نابسامان سیاسی- اجتماعی این کشور، جنگ و ناامنی، فقر، نبود مراکز معیاری تحقیق و عدم حمایت دولت‌ها از اهل تحقیق عنوان کرد.
سرچشمه‌ها/ منابع
ابن‌الرسول، دکترمحمدرضا و نفیسه رئیسی. (۱۳۸۷). «کتاب‌شناسی تاریخ بیهقی». تهران: فصل‌نامۀ تاریخ اسلام. سال نهم. شمارۀ مسلسل ۳۵-۳۶، پاییز و زمستان، صص۱۷۱ تا ۲۰۰. قابل دست‌رس در: <https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage>
احمدی بلندی، سید حیدر. (۱۳۹۶). «صلح از دیدگا مولانا». مزار شریف: مجلۀ علمی- پژوهشی دانش‌گاه راه سعادت. شمارۀ دوم، جوزا، صص ۵ تا ۱۴.
ادیب پیشاوری، سیداحمد. (۱۳۶۲). دیوان قصاید و غزلیات فارسی و عربی ادیب پیشاوری. به جمع و تحشیه و تعلیقات علی عبدالرسولی. چ دوم. تهران: سلسلۀ نشریات ما.
رضوی، علی. (۱۳۴۷). «فهرست بیست و پنج سالۀ مجلۀ آریانا». کابل: مجلۀ آریانا. شمارۀ ۲۷۷. اسد و سنبله. صص ۱۶ تا ۵۴.
رویین، رازق. (۱۳۹۵). «مولوی‌شناسی در افغانستان، ترکیه و ایران». بلخ: همایش بین‌المللی خداوندگار بلخ. قابل دست‌رس در:
رهین، عبدالرسول. (۱۳۵۱). «مقالات مجلۀ ادب، فهرست، نویسنده و موضوع۱۳۳۲-۱۳۵۰». کابل: مجلۀ ادب. شمارۀ چهارم. صص۱ تا ۱۰۲.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (۱۳۸۱). بوستان. به تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: بهزاد.
سیدقاسم، لیلا. (۱۳۹۸). بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی. چ دوم، تهران: هرمس.
غیاثی، فاطمه. (۱۳۹۹). «مولانا پژوهی در افغانستان». کابل: مجلۀ خراسان. دورۀ سوم. ربع اول و دوم. شمارۀ مسلسل۱۴۳-۱۴۴، صص۸۴ تا ۱۱۰. قابل دست‌رس در:
کاظمی، محمدکاظم. (۱۳۸۹). این قند پارسی. چاپ اول. تهران: عرفان.
مصطفوی سبزواری، رضا. (۱۳۸۶). آشنایی با تاریخ بیهقی. تهران: سمت.
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2022 فصل‌نامه علمی -پژوهشی غالب
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 می باشد.
