بررسی قواعد آمرۀ حقوق بین‌الملل در اِعمال حکومت قانون بر شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ قوت بنیادین یا ضعف ساختاری

نویسندگان

  • علی‌اصغر مدبر پوهنوالِ دیپارتمنت حقوق عمومی، پوهنځی/ دانش‌کدۀ حقوق و علوم سیاسی، پوهنتون/ دانش‌گاه هرات، هرات، افغانستان https://orcid.org/0009-0006-1334-7902

DOI:

https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.14.I.2.10

واژه‌گانِ کلیدی:

جامعۀ بین‌المللی، حقوق بین‌الملل، شورای امنیت، قاعدۀ آمره، نظریۀ حقوقی

چکیده

قاعدۀ آمرۀ حقوق بین‌الملل مبيِّن مفهوم حقوقی جامعۀ بین‌المللی در‌صورت تحول‌یافتۀ امروزی است؛ چنین می‌نماید، که این جامعه در‌حال حاضر تا حدودی از پراکنده‌گی و گسیخته‌گی به‌در‌آمده و به راستی تابع حقوق‌ بین‌الملل شده است. جامعة بین‌المللی امروزی با تحولاتی که در آن پدید آمده، هویت خود را در ارزش‌هایی یافته است که موجودیتش بر آن‌ها متکی‌است. نگارنده با طرح این مسأله، ضمن بررسی لزوم رعایت قواعد آمره از‌سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، خواسته به این پرسش پاسخ بیابد که: آیا شورای امنیت به تعهدات خویش در زمینۀ رعایت قواعد آمره عمل نموده است؟ فرض پنداشته شده است که با‌توجه به پیش‌بینی نظام استنادی در زمینۀ رعایت قواعد آمره شورای امنیت در برخی از وقایع به رعایت این قواعد عمل نموده است و در برخی از وقایع دیگر امتناع ورزیده است؛ بر‌این‌اساس محقق با استفاده از روش هرمونوتیک حقوقی و نظریۀ حقوقی (تحلیل حقوقی، تناقض‌ها و تعارض‌ها و تحلیل محتوایی حقوق) به این نتیجه رسیده است که: بر‌اساس روی‌کرد استنادی، شورای امنیت ملزم به رعایت قواعد آمرۀ بین‌المللی است؛ اما طبق روی‌کرد رویۀ شورای امنیت مشاهده می‌شود که رعایت قواعد حقوق بین‌الملل عام و منشور ملل متحد از‌سوی شورای امنیت سازمان ملل متخد ثابت نبوده است.

شناخت‌نامۀ نویسنده

علی‌اصغر مدبر، پوهنوالِ دیپارتمنت حقوق عمومی، پوهنځی/ دانش‌کدۀ حقوق و علوم سیاسی، پوهنتون/ دانش‌گاه هرات، هرات، افغانستان

پوهنوالِ دیپارتمنت حقوق عمومی، پوهنځی/ دانش‌کدۀ حقوق و علوم سیاسی، پوهنتون/ دانش‌گاه هرات، هرات، افغانستان

سرچشمه‌ها/ منابع

ابراهیم گل، علی‌رضا. (1397). مسؤولیت بین‌المللی دولت‌ها. تهران: شهر دانش.

بیگ‌زاده، ابراهیم. (1397). حقوق سازمان‌های بین‌المللی. تهران: انتشارات مجد.

پیرزاده، نادر. (۱۳۹۰). «خاتمة تحریم‌های سازمان ملل متحد و امکان رجوع به دیوان بین‌المللی دادگستری». (پایان‌نامة کارشناسی ارشد). تهران: دانشگ‌اه شهید بهشتی.

تریلوی، هیو. (1400). منابع حقوق بین‌الملل. ترجمة علی اصغر مدبر، هرات: پوهنتون هرات.

زارعی، محمد‌حسین . (1380). «حاکمیت قانون در اندیشه‌‌هاى سیاسى و حقوقى». دوفصل‌نامۀ علمی حقوق تطبیقی. 0(1), 51-68. https://law.mofidu.ac.ir/article_239423.html

ساعد وکیل، امیر. (1390). ضمانت اجرای حقوق بنیادین بشر. تهران: انتشارات بنیاد حقوقی میزان.

ضیایی بیگدلی، محمد‌رضا. (۱۴۰۳). حقوق بین‌الملل عمومی. چ هشتاد و دوم. تهران: انتشارات جنگل.

ظریف، محمدجواد؛ سجادپور‌، سید‌محمد کاظم. (1395). دیپلماسی چند‌جانبة پویایی مفهومی و کارکردی سازمان‌های منطقه‌یی و بین‌المللی. تهران: نشر وزارت امور خارجه.

فلسفی، هدایت‌الله. (۱۳۹۱). حقوق بین‌الملل معاهدات. تهران: فرهنگ نشر نو.

فلسفی، هدایت‌الله. (۱۳۹۳). صلح جاویدان و حکومت قانون. تهران: فرهنگ نشر نو.

کاتوزیان، ناصر. (1385). حکومت قانون و جامعة مدنی. تهران: دانش‌کدة حقوق و علوم سیاسیِ دانش‌گاه شهید بهشتی.

مدبر، علی‌اصغر. (1395) حکومت قانون در نظام حقوقی افغانستان در پرتو اسناد حقوق بین الملل. ‌رسالة دکتری. تهران: دانش‌گاه شهید بهشتی.

والاس، ربکا. (۱۴۰۳). حقوق بین‌الملل عمومی. ترجمة سید قاسم زمانی و مهناز بهراملو. تهران: انتشارات شهر دانش.

موسی‌زاده، رضا. (۱۴۰۲). حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: انتشارات میزان.

-Beaulac, Stephane, “The Rule of law in International law Today“ in: Gianluggi Palombella and Neil Walker (ed) Relocating The Rule of law (Oxford: Hart Publishing ) 2008,pp,197-223

- Bishp, William W, “ The International Rule of law “ MICHLR, Vol.59,1961,pp553-574

-Chesterman, Simon, “ An International Rule of law?” AJCI, Vol, 56, No. 2, pp. 331-361

-Orakhelashvili, A. (2006). The impact of peremptory norms on the interpretation and application of United Nations Security Council resolution. European Journal of International Law, 17(1), 59–88.

-Wheatley, S. (2006). The Security Council, democratic legitimacy and regime change in Iraq. European Journal of International Law, 17(3), 531.

References

Ebrahim, Gol Alireza. (2018). State Responsibility in International Law. Tehran: Shahr-e Danesh. [In Persian]

Beigzadeh, Ebrahim. (2018). Law of International Organizations. Tehran: Majd Publications. [In Persian]

Pirzadeh, Nader. (2011). Termination of UN Sanctions and the Possibility of Recourse to the International Court of Justice (Master's thesis). Tehran: Shahid Beheshti University. [In Persian]

Trebilcock, Hugh. (2021). Sources of International Law. Translated by Ali Asghar Modabber. Herat: Herat University. [In Persian]

Zarei, Mohammad Hossein. (2001). "Rule of Law in Political and Legal Thought." Comparative Law Journal, 0(1), 51–68. https://law.mofidu.ac.ir/article_239423.html [In Persian]

Saed Vakil, Amir. (2011). Enforcement of Fundamental Human Rights. Tehran: Mizan Legal Foundation Publications. [In Persian]

Ziaee Bigdeli, Mohammad Reza. (2024). Public International Law (82nd ed.). Tehran: Jangal Publications. [In Persian]

Zarif, Mohammad Javad; Sajjadpour, Seyed Mohammad Kazem. (2016). Multilateral Diplomacy: Conceptual and Functional Dynamics of Regional and International Organizations. Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publications. [In Persian]

Falsafi, Hedayatollah. (2012). Law of Treaties in International Law. Tehran: Farhang Nashr-e No. [In Persian]

Falsafi, Hedayatollah. (2014). Perpetual Peace and the Rule of Law. Tehran: Farhang Nashr-e No. [In Persian]

Katouzian, Nasser. (2006). Rule of Law and Civil Society. Tehran: Faculty of Law and Political Science, Shahid Beheshti University. [In Persian]

Modabber, Ali Asghar. (2016). Rule of Law in Afghanistan's Legal System in Light of International Legal Instruments (Doctoral dissertation). Tehran: Shahid Beheshti University. [In Persian]

Wallace, Rebecca. (2024). Public International Law. Translated by Seyed Ghasem Zamani and Mahnaz Bahramlou. Tehran: Shahr-e Danesh. [In Persian]

Mousazadeh, Reza. (2023). Public International Law. Tehran: Mizan Publications. [In Persian]

15-Beaulac, Stephane, “The Rule of law in International law Today“ in: Gianluggi Palombella and Neil Walker (ed) Relocating The Rule of law (Oxford: Hart Publishing ) 2008,pp,197-223

16- Bishp, William W, “ The International Rule of law “ MICHLR, Vol.59,1961,pp553-574

17-Chesterman, Simon, “ An International Rule of law?” AJCI, Vol, 56, No. 2, pp. 331-361

18-Orakhelashvili, A. (2006). The impact of peremptory norms on the interpretation and application of United Nations Security Council resolution. European Journal of International Law, 17(1), 59–88.

19-Wheatley, S. (2006). The Security Council, democratic legitimacy and regime change in Iraq. European Journal of International Law, 17(3), 531.

Downloads

چاپ شده

2025-07-22

ارجاع به مقاله

مدبر ع. (2025). بررسی قواعد آمرۀ حقوق بین‌الملل در اِعمال حکومت قانون بر شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ قوت بنیادین یا ضعف ساختاری. فصل‌نامۀ علمی - پژوهشی غالب, 14(2), ۲۳۵-۲۲۱. https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.14.I.2.10