آسیبشناسی سازمان نظارت رسمی در پیش‌گیری فساد مالی در افغانستان و ایران
DOI:
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.12.I.4.9واژه‌گانِ کلیدی:
نظارت، آسیبشناسی، پیش‌گیری، فساد مالی، نظارت رسمی ایران، افغانستانچکیده
آسیب‌های سازمان نظارت به لحاظ ساختاری در ایران و افغانستان، معلول فاکتورها و متغیرهای مختلفی است. مؤثرترین این فاکتورها، عبارت‌اند از: عدم قدرت و اختیارات لازم سازمان نظارت، عدم استقلال سازمان نظارتی، فساد استخدامی و عدم رعایت نظام شایسته‌سالاری و نادیده‌گرفتن تخصص در سازمان نظارت و استفاده از ابزارهای کهنه و فرسوده برای نظارت در دو کشور ایران و افغانستان؛ هم‌چنین معیاری‌نبودن مدیرانِ سازمان نظارت، وجود مشکلات زمینه‌یی، فرهنگی و نهادینه‌نشدن امر نظارت، فقدان نظارتِ جمعی، فاصله‌گرفتن از ارزش‌های معنوی و اخلاقی، چند‌شغلی‌بودن، تعدد مراجع دست‌گاه‌های نظارتی و عدم هم‌آهنگی لازم و عدم صداقت و ارادۀ جدی در مدیران سازمان نظارت، جزء آسیب‌های مستقیم سازمان نظارت ارزیابی شده است؛ این تحقیق، به هدف آسیبشناسی سازمان نظارت رسمی در پیش‌گیری فساد مالی در افغانستان و ایران شکل گرفته و به‌شیوۀ تحلیلی – توصیفی و از گونۀ مطالعات مقایسه‌یی‌است؛ برایند این تحقیق می‌رساند که مهم‌ترین عوامل اصلاحی آسیب سازمان‌های نظارت در دو کشور مورد بحث به لحاظ ساختاری، استقلال واحدهای نظارت، دادن اختیارات و قدرت لازم به سازمان نظارت، جذب مدیران لایق و شایسته در سازمان، ایجاد ساختار مناسب اداری و ایجاد قواعد بازی درست و محدودیت‌های اداری، برخورد جدی با مصادیق فساد مالی، آموزش هدف‌مند نیروهای ناظر و نظارت‌شونده از سوی دولت، استفاده از ابزار الکترونیکی برای نظارت، نظارت دایمی و مستمر، بسترسازی و تقویت نظارت جمعی و توجه به ارزش‌های معنوی، به حساب می‌آید.
سرچشمه‌ها/ منابع
قرآن کریم.
آذرنوش، آذرتاش. (1382). فرهنگ معاصر عربی و فارسی. تهران: نشر نی.
ابراهیمی، شهرام. (1390). جرم‌شناسی پیش‌گیری. ج1. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
اسماعیلی، رضا؛ سیف‌زاده، علی. (1394). «ادارک از فساد اداری وعوامل مؤثر بر آن». ایران: مجلۀ دانش ارزیابی. 7(پ25).
الوانی، سید مهدی. (1388). مدیریت عمومی. چ37. نشر نی.
امیرکاوه، سعید. (1393). «نظارت اجتماعی در اسلام». ایران: مجلۀ مبانی فقهی حقوق اسلامی (پژوهش‌نامۀ فقه و حقوق اسلامی). 7(14)، 9-34. SID. https://sid.ir/paper/212147/fa
پیروز، علی‌آقا و هم‌کاران. (1384). مدیریت در اسلام. قم: پژوهش‌گاه حوزه و دانش‌گاه.
ترابی، یوسف. (۱۳۸۹). «موانع فرهنگی واجتماعی نظارت کارآمد». مجموعه مقالات نخستین همایش علمی – تخصصی نظارت همه‌گانی شهرداری تهران. شمارة20.
جعفری، علیرضا. (1394). فساد اداری و مالی در نظام بانکی. تهران: انتشارات جنگل.
خدمتی، ابوطالب. (۱۳۹۳). مبارزه با فساد اداری با روی‌کرد اسلام. قم: نشر پژوهش‌گاه حوزه و دانش‌گاه.
خضری، محمد. (1387). «آسیبشناسی روشهای مبارزه با فساد اداری در ایران». ایران: فصل‌نامۀ مطالعات راهبردی. 11(42). 813-826. https://quarterly.risstudies.org/article_925.html
دهخدا، علی‌اکبر. (۱۳۷۳). لغت‌نامة دهخدا. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانش‌گاه.
سجادی، حمید؛ متقی، ابراهیم. (1393). «آسیبشناسی امکان‌پذیری نظارت و کنترول در برنامه‌های توسعۀ ایران». ایران: مجلة دانش سیاسی، 10(2 (پیای 20)). 37-61. SID. https://sid.ir/paper/134564/fa.
سیوطی، جلال‌الدین. (۲۰۰۸م). جامع‌الصغیر. لبنان: بیروت. دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
شایان‌مهر، علیرضا. (۱۳۷۷). دائرة‌المعارف علوم اجتماعی (کتاب اول). تهران: سازمان انتشارات کیهان.
صالحی، غلام‌رضا ذاکر. (۱۳۹۱). راه‌بردهای مبارزه با فساد اداری. تهران: انتشارات جنگل. . عباس‌زادگان، محمد. (۱۳۸۳). فساد اداری. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
صنایع محمد، موحد نسب حامد. (۱۳۹۴). «جایگاه و نقش نظارت و بازرسی در ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد اداری». ایران: مجلۀ دانش ارزیابی. 7(25). magiran.com/p1513339
فیروز‌آبادی، مجدالدین محمد ابن یعقوب. (۱۳۸۸). القاموس المحیط. ج2. بیروت: دار العلم.
قاضی، ابوالفضل. (۱۳۶۸). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. ج1. تهران: دانش‌گاه تهران.
گولد، جولیوس؛ ویلیام، ل، کولب. ( 1376). فرهنگ علوم اجتماعی. ویراستار محمد جواد زاهدی. تهران: مازیار.
مرتضایی، سید احمد. (۱۳۹۲). مبانی و سازکار نظارت در حکومت اسلامی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ملک افضلی، محسن. (۱۳۸۲). نظارت و نهادهای نظارتی. تهران: پژوهش‌گاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
میرزائی، خلیل. (۱۳۹۳). فرهنگ توصیفی علوم اجتماعی. تهران: نشر فوژان.
یوناما. (ثور ۱۳۹۵). هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان. مبارزة افغانستان در برابر فساد. میدان نبرد دیگر.
References
Holy Quran.(Arabic)
Azarnoosh, Azartash. (2003). Contemporary Arabic and Persian culture. Tehran: Ney Publishing.(in Persian)
Ebrahimi, Shahram. (2011). Preventive criminology. C1. Tehran: Mizan Legal Foundation. (in Persian)
Ismaili, Reza; Seifzadeh, Ali. (2014). "Awareness of administrative corruption and factors affecting it". Iran: Evaluation Knowledge Magazine. 7 (P25). (in Persian)
Alwani, Seyyed Mehdi. (2009). public Management. Ch37. Ni publication. (in Persian)
Amirkaveh, Saeed. (2013). "Social control in Islam". Iran: Islamic Jurisprudence Fundamentals Journal (Research on Islamic jurisprudence and law). 7(14), 9-34. SID. https://sid.ir/paper/212147/fa(in Persian)
Pirouz, Ali Agha and colleagues. (2005). Management in Islam. Qom: Research Center and University. (in Persian)
Turabi, Yusuf. (2010). "Cultural and social barriers to effective supervision". Proceedings of the first scientific-specialist conference on public supervision of Tehran Municipality. Number 20. (in Persian)
Jafari, Alireza. (2014). Administrative and financial corruption in the banking system. Tehran: Jungle Publications. The(in Persian)
Khemati, Abu Talib. (2014). Fighting administrative corruption with the approach of Islam. Qom: Publishing House and University Research Center. (in Persian)
Khazri, Mohammad. (2008). "Pathology of the methods of fighting administrative corruption in Iran". Iran: Strategic Studies Quarterly. 11(42). 813-826. https://quarterly.risstudies.org/article_925.html(in Persian)
Dehkhoda, Ali Akbar. (1994). Dehkhoda dictionary. Tehran: University Publishing and Printing Institute. (in Persian)
Sajjadi, Hamid; Motaghi, Ibrahim. (2013). "Pathology of monitoring and control feasibility in Iran's development programs". Iran: Journal of Political Science, 10(2 (20)). 37-61. SID. https://sid.ir/paper/134564/fa. (in Persian)
Siyuti, Jalaluddin. (2008). Jame al-Saghir Lebanon: Beirut. Dar al-Fakr for printing and publishing and distribution. (in Persian)
Shayan Mehr, Alireza. (1998). Encyclopedia of Social Sciences (Book 1). Tehran: Kayhan Publishing Organization. (in Persian)
Salehi, Gholamreza Zakir. (2012). Strategies to fight against administrative corruption. Tehran: Jungle Publications. . Abbaszadegan, Mohammad. (2004). Administrative corruption. Tehran: Cultural Research Office. (in Persian)
Mohammad Industries, Mohed Nasab Hamed. (2015). "The position and role of supervision and inspection in promoting administrative health and fighting administrative corruption". Iran: Evaluation Knowledge Magazine. 7(25). magiran.com/p1513339(in Persian)
Firouzabadi, Majaduddin Mohammad Ibn Yaqub. (2008). Encyclopaedia of the environment. C2. Beirut: Dar Al Alam. (in Persian)
Judge, Abulfazl. (1989). Fundamental rights and political institutions. C1. Tehran: University of Tehran. (in Persian)
Gould, Julius; William, L, Kolb. (1997). Social science culture. Editor Mohammad Javad Zahedi. Tehran: Maziar. (in Persian)
Mortezaei, Seyyed Ahmed. (2013). Fundamentals and mechanisms of supervision in Islamic government. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute(in Persian)
Malik Afzali, Mohsen. (2003). Supervision and regulatory bodies. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
Mirzai, Khalil. (2014). Descriptive culture of social sciences. Tehran: Fujan Publishing. (in Persian)
UNAMA. (Thurs 2015). United Nations Deputy Mission in Afghanistan. Afghanistan's fight against corruption. Another battlefield. (in Persian)
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2023 محمد ابراهیم مصون،دکتر سید محمود میر خلیلی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
