تأثیرچهارچوب‌های حقوقی بر اثربخشی مدیریت منابع انسانی با تأکید بر نقش میانجی رضایت شغلی کارکنان
(مطالعۀ موردی: ریاست کار و امور اجتماعی ولایت هرات، ۱۴۰۴)
DOI:
https://doi.org/10.58342/ghalibqj.V.14.I.3.5واژه‌گانِ کلیدی:
هرات، چهارچوب‌های حقوقی، رضایت شغلی، مدل معادلات ساختاری، مدیریت منابع انسانیچکیده
چهارچوب‌های حقوقی با ایجاد نظم، شفافیت و عدالت در روابط کاری، نقش مهمی در ارتقای مدیریت منابع انسانی و افزایش بهره‌وری سازمانی دارند. اهمیت این تحقیق از آن‌جا ناشی می‌شود که شناخت تأثیر چهارچوب‌های حقوقی بر اثربخشی مدیریت منابع انسانی و نقش میانجی رضایت شغلی می‌تواند به بهبود عمل‌کرد کارکنان و کارایی سازمان کمک کند. هدف پژوهش بررسی تأثیر چهارچوب‌های حقوقی بر مدیریت منابع انسانی با درنظر گرفتن نقش میانجی رضایت شغلی کارکنان بوده است و پرسش اصلی تحقیق این است، که چه میزان چهارچوب‌های حقوقی بر مدیریت منابع انسانی تأثیر دارند و رضایت شغلی چه‌گونه نقش میانجی ایفا می‌کند. این مطالعه به روش توصیفی–تحلیلی و با روی‌کرد پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری شامل ۱۰۰ نفر از کارکنان ریاست کار و امور اجتماعی ولایت هرات بود، که با نمونه‌گیری تصادفی، ۸۰ پرسش‌نامۀ معتبر گردآوری شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته برای چهارچوب‌های حقوقی، پرسش‌نامۀ بوسلی و ویل (۲۰۱۲) برای مدیریت منابع انسانی و پرسش‌نامۀ مینه‌سوتا (۱۹۶۷) برای رضایت شغلی بود. روایی پرسش‌نامه‌ها به تأیید خبره‌گان و پایایی آن‌ها با آلفای کرونباخ ۰.۸۱ تأیید شد. داده‌ها با نرم‌افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که: چهارچوب‌های حقوقی اثر مثبت و معناداری بر مدیریت منابع انسانی (β=0.497) و رضایت شغلی (β=0.621) دارند و رضایت شغلی نقش میانجی معناداری در این رابطه ایفا می‌کند (اثر غیرمستقیم: 0.249؛ T=4.953). برازش مدل معادلات ساختاری مطلوب بود و نتایج حاکی است، که تقویت چهارچوب‌های حقوقی هم‌راه باتوجه به رضایت شغلی می‌تواند عمل‌کرد کارکنان و انگیزش را بهبود بخشد و کارایی نظام مدیریت منابع انسانی را افزایش دهد.
سرچشمه‌ها/ منابع
Alvani, S. M. (2017). Public Management. Tehran: Nashr-e Ney. [In Persian]
Alvani, S. M., Kheirandish, M., & Fathi, A. (2012). "The Relationship between Leadership Style and Organizational Climate with Organizational Citizenship Behavior." Human Resource Studies, 2(4), 1–30. https://www.jhrs.ir/article_66357.html [In Persian]
Bahmani, C. A., Fetrati, A., & Pedram, M. R. (2019). "Investigating the Effect of Organizational Justice Dimensions on Job Satisfaction: Case Study of Kabul Municipality." Kateb Journal, 6(13), 123–138. https://research.kateb.edu.af/dari/wp-content/uploads/sites/2/2020/05/7.pdf [In Persian]
Bosley, J., & Weil, J. (2012). Questionnaire for Measuring the Effectiveness of Human Resource Management. Tehran: Mad Sage Publications. [In Persian]
Jalalvand, S. (2022). "Evaluation and Assessment of Employee Performance." Eighth Scientific-Research Conference on the Development and Promotion of Educational Sciences and Psychology. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1510865/ [In Persian]
Jamshidnejad, N., & Agharabparast, R. (2022). "Stages and Criteria for Recruitment and Employment of Human Resources." Seventh International Conference on Management, Psychology and Humanities with a Sustainable Development Approach. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1664067 [In Persian]
Dalavar, Y., & Mohammadi, M. (2015). "The Impact of E-HRM on Job Satisfaction of Employees in the Central Offices of Agricultural Bank." Second International Conference on Management and Development Culture. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/459756 [In Persian]
Rostami, M. (2023). "Study of Principles and Foundations of Human Resource Management." Scientific Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, 7(27), 422–436. https://majournal.ir/index.php/ma/article/view/2356 [In Persian]
Rezaeian, A. (2019). Organizational Behavior Management. Tehran: Samt. [In Persian]
Raeisi, N., & Sharaei, Z. (2021). "Investigating the Effect of Human Resource Management on Employees’ Job Performance with the Mediating Role of Job Satisfaction." Fourth National Conference and First International Conference on New Patterns of Management and Business. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1394436 [In Persian]
Riahi, P., & Pourshams, H. (2023). "The Effect of Job Security on Organizational Behavior and Job Satisfaction in the Workplace." Quarterly Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, 7(91), 267–276. https://majournal.ir/index.php/ma/article/view/2340 [In Persian]
Saadat, E. (2012). Human Resource Management. Tehran: Samt. [In Persian]
Fayeq, Z., & Ahmadi, A. (2025). "Investigating the Relationship between Organizational Justice and Human Resource Productivity in Afghanistan’s Higher Education System (Case Study: Ministry of Higher Education)." Kabul University Scientific-Research Journal of Social Sciences, 6(1), 141–169. https://doi.org/10.62810/jss.v6i1.87 [In Persian]
Faghihipour, J. (2020). Job Satisfaction Management in Administration. Tehran: Faghihipour Publications. [In Persian]
Official Gazette. (1935). Labor Law of Afghanistan. (2006). Kabul: Ministry of Justice Publications. [In Persian]
Official Gazette. (1972). Civil Service Employees Law of Afghanistan. (2008). Kabul: Ministry of Justice Publications. [In Persian]
Mohammadi, M. (2011). Minnesota Job Satisfaction Questionnaire (MSQ). Tehran: Psychometrics Publications. [In Persian]
Maghsam, M., Ghureshi, S. D., & Mousavi, Z. S. (2021). "The Impact of Motivational-Hygiene Factors on Employees’ Job Satisfaction." Second National Conference on Management and Tourism Industry. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1406950 [In Persian]
Mehrali, Z., & Zakipour Takhtameshlu, F. (2022). "Investigating the Role of Wages and Salaries on Employees’ Efficiency." Tenth International Conference on Accounting, Management and Innovation in Business. Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1497593 [In Persian]
Abu Rumman, M. A. (2022). A framework of legal factors for human resource management. International Journal of Supply Chain Management, 11(5), 6124. https://www.researchgate.net/publication/366780679
Delery, J. E., & Doty, D. H. (1996). Modes of theorizing in strategic human resource management: Tests of universalistic, contingency, and configurational performance predictions. Academy of Management Journal, 39(4), 802–835. https://doi.org/10.5465/256713
Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399–432. https://doi.org/10.1177/014920639001600208
Herzberg, F. (1959). The motivation to work. New York, NY: Wiley.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396. https://doi.org/10.1037/h0054346
McClelland, D. C. (1961). The achieving society. Princeton, NJ: Van Nostrand. DOI: 10.1037/14359-000
