تاریخ‌چۀ تفسیرنگاری در هرات و نقد منهج تفسیر انوارالقرآن

چکیده

قرآن کریم، کلام الهی است و برای بیان معنای آن در طول تاریخ، تفسیرهای زیادی نگاشته شده‌ است. در قلم‌رو زبان فارسی و به‌ویژه در هرات، در پهلوی تفسیرهای عربی، تفسیرهایی به زبان فارسی نیز نوشته شده‌اند. یکی از تفسیرهای معروف و جاافتاده در زبان فارسی در دورۀ معاصر، انوارالقرآن است که مورد توجه همه‌گان قرار گرفته است. بررسی نقادانۀ این اثر، جای‌گاه آن را در نزد مخاطبان، برازنده‌تر می‌سازد و نیز می‌تواند راه را برای اصلاح کارهای آینده در این رشته از علوم باز نماید. این مقاله به هدف تبیین منهج تفسیری انوارالقرآن، به روش کتاب‌خانه‌یی و با تمرکز بر متن تفسیر مذکور نگاشته شده، پاسخ می‌دهد که این اثر با چه روش و سازوکارهایی تألیف شده است. برآیند موضوع این است که در تألیف این اثر، چهار تفسیر دیگر مورد نظر بوده است. ترجیح دیدگاه‌ها، بیان برخی احکام، حجم میانه، دوری از اختلافات و روش مأثور، مورد نظر نویسنده بوده است.