خوانش مکتوبات مولانا بر اساس تاریخ‌گرایی نو

چکیده

مکتوبات مولانا، از‌جمله متون‌ شاخص مربوط به جامعه و زمانۀ خود است، که از آن‌ اطلاعات خوبی می‌توان استخراج کرد. روی‌کردِ تاریخ‌گرایی نو که هر متن را خُرده‌روایتِ تاریخی می‌داند، در این زمینه می‌تواند کارآیی مؤثری داشته باشد. هدفِ عمدۀ ما در این پژوهش، این بوده است که برای این پرسش‌ها پاسخ بیابیم که: نگاهِ مولانا در مکتوبات وی، به قدرت چه‌گونه است؟ گفت‌مان‌های مهمِ اجتماعیِ محدودۀ جغرافیایی‌یی‌که مولانا در آن می‌زیسته، با‌توجه به مکتوبات وی، چیست؟ در این پژوهش، به‌صورت انتقادی و به روش تحلیل کیفی و با روی‌کردِ تاریخ‌گرایی نو، مکتوباتِ مولانا بازخوانی شده است. یافته‌های ما نشان می‌دهند مولانا، حاکمیت را امری قدسی و الهی می‌داند و انقیاد در مقابل حاکمِ نیک و بد، ضروری‌است. منتِ دین‌داری هم‌چون گفت‌مانی پُررنگ قابل مشاهده است. قدرتِ صوفیان و عارفان در کنارِ حاکمیت، امری قابل توجه است. فقر، دغدغۀ بسیاری از مردم آن روزگار است؛ و حاکمان، از رواداشتنِ ظلم در حق مردم، ابایی ندارند.